zelfbouwradio
Deze zaterdag sta ik voor het REC Radiocentrum op Boetiek Techniek om een dag lang kinderen en jongeren zelf een middengolfontvanger te leren maken. Dat moest ik natuurlijk zelf eens testen.
Middengolfontvanger?
Jep. Een radiotoestel dat middengolfzenders kan ontvangen. ‘Den AM’ zoals we dat zeggen in’t schoon Vlaams. Hoewel dat niet helemaal correct is. AM is de manier van uitzenden (AmplitudeModulatie) en de middengolf, dat zijn alle frequenties tussen 531 en 1602 KHz. Ook op de kortegolf wordt meestal in AM uitgezonden, maar op de meeste radio’s heb je alleen een knop om tussen AM en FM (Frequentiemodulatie) alleen op oude toestellen zie je soms MW (Medium Wave of Mittel Welle) staan.
In Vlaanderen zijn er geen echte Middengolf-zenders meer. De laatste, Radio Sporza (het vroegere 927 Live, vernoemd naar de frequentie, 927 KHz) zendt niet meer uit sinds 1 januari 2012. Ook de BBC is haar uitzendingen op de middengolf aan het afbouwen: vroeger kon je in Vlaanderen de BBC World Service ontvangen op 648 KHz, maar op 27 maart 2011 werd daar de stekker uitgetrokken en daarmee werd één van mijn vroegste radioherinneringen ook echt verleden tijd.
Mijn vader luisterde vaak naar BBC World Service, vooral als hij in de tuin aan het werken was. Ik herinner me nog zeer goed hoe ik als kleine man in de bomen klom terwijl vanuit het tuinhuis de oude wekkerradio hoorspelen uitbleirde in een taal waar ik geen letter van begreep en ieder uur het nieuws (waar ik even weinig van verstond) voorafgegaan door een statig melodietje, waarop mijn vader meestal zijn schop even in de grond stak om een denkbeeldig orkest te dirigeren.
Ondertussen luistert mijn vader online, al heeft hij in tussentijd ontdekt dat, als het weer goed zit, hij 5Live kan ontvangen. Dat de BBC er mee ophield, kwam de Nederlandse omroep wel goed uit: vorige zomer brandde de Nederlandse zendmast in Hoogersmilde uit. Een groot deel van Nederland zat plots zonder radio en ook de AM-frequentie van Radio 1 lag er uit. Die verhuisde dan maar tijdelijk naar 747 (de frequentie die je in Nederland ook overal langs de snelweg tegenkomt en waarop normaal gezien Radio 5 zit). Vanaf begin augustus zendt Radio 1 uit vanuit Orfordness, waar de oude zendinstallatie van de BBC World Service staat op de oude frequentie: 648 KHz.
Maar goed, we wijken af.
Zelfbouwradio
Vandaag een mooi pakketje aangekregen van kristalradio.nl met een montageplankje, een ferrietstaaf, wat draad, een hoop elektronische componenten en een duidelijke handleiding. Zelf toe te voegen: gereedschap, een batterij en oortjes.
Monteren was een eitje. Ik heb niet gesoldeerd, maar gespijkerd, want zo gaan we het zaterdag ook doen. Aan m’n tweets te zien heb ik er twee uur over gedaan, maar in tussen tijd ook gegeten en Mock The Week gekeken.
En ook al ziet alles er goed uit, die eerste keer dat je de batterij er in steekt is dat toch met een bang hartje. Tot je het gefluit hoort zachtjes vanuit de verte.
First test
Omdat er geen Vlaamse middengolfzenders meer zijn was het een afwachten wat er te horen zou zijn. Na wat over en weer geschuif kon ik 5 zenders ontdekken, gemarkeerdaan het uiteinde van de ferrietstaaf (voor het geval het bindbandje ooit zou verschuiven).
Van links naar rechts ontdekte ik klassieke muziek, een Franstalige zender, nog een Franstalige zender, een Engelstalige zender en nog een Franstalige zender.
Ondertussen heb ik ook ongeveer ontdekt om welke zenders het gaat.
Ik ga er maar van uit dat de Engelstalige zender 5Live is, want zelfs met een niet-zelfgebouwde radio kan je niet veel anders ontvangen.
Om 22u begon het nieuws en hoewel ik van geen enkele zender een jingle heb kunnen horen, bleek de zender die klassieke muziek speelde Duits te zijn.
Een kwartiertje later ontdekte ik dat de meest rechtse Franstalige zender een RTL-zender is, al weet ik nog niet dewelke.
En net om middernacht heb ik nog eens naar het nieuwe geluisterd: de linkse Franstalige zender is France Inter (162 khz) en de middelste Franstalige zender is Europe 1 (183 khz).
Ok. Al schrijvend kom ik er dus achter dat ik geen middengolf-, maar een langegolfontvanger gemaakt heb. En dat die Engelse zender dan eerder BBC Radio 4 zal zijn (198 khz). Bij uitbreiding is de RTL dus de Franse RTL op 234 khz. Die Duitse zal ik wel op een andere keer ontdekken. Het is half één…
